Inleiding
Wie vaktaallessen reduceert tot woordenlijstjes mist de kern van beroepsgericht leren. Vaktaal+ gebruikt daarom Problem-Based Learning (PBL): cursisten krijgen telkens een herkenbaar praktijkprobleem uit hun eigen sector, zoeken samen een oplossing en verankeren nieuwe vaktaal in hun handelen en reflectie. Zo groeit woordenschat van Dagelijkse Algemene Taal (DAT) naar Cognitief Academische Taal (CAT) binnen één doorlopende leercyclus.
Waarom PBL?
Er zijn twee pijlers voor PBL binnen Vaktaal+
- Taal in context: Vaktaal verschijnt niet los van de praktijk maar is ingebed in realistische situaties, zoals een logistieke vertraging, een zorg-overdracht of een klantklacht. Woorden blijven beter hangen wanneer cursisten ze direct gebruiken om echte problemen op te lossen.
- 21e-eeuwse beroepsvaardigheden: Problemen analyseren, informatie selecteren, oplossing pitchen: PBL traint samenwerking, kritisch denken en creativiteit – competenties die in alle mbo- en hbo-examens terugkomen.
De zeven stappen van Vaktaal+ PBL
| Stap | Actie | Doel |
|---|---|---|
| 1 | Bekijk de situatie | Oriëntatie op het scenario |
| 2 | Bespreek het probleem | Kern van het vraagstuk vaststellen |
| 3 | Denk samen na | Oorzaken en gevolgen verkennen |
| 4 | Maak vragen | Onderzoeksvragen formuleren |
| 5 | Zoek informatie op | Bronnen en vaktaal uitbreiden |
| 6 | Bedenk oplossing en presenteer | Oplossing ontwerpen plus peer-feedback |
| 7 | Bespreek wat je geleerd hebt | Reflectie en PDCA-actieplan |
Deze structuur waarborgt dat woord, actie en reflectie elkaar versterken in één les.
Van woord naar handeling
Elke les start met een trigger (bijvoorbeeld een veiligheidsincident in de bouw of een foutieve order in de horeca). Cursisten benoemen relevante vaktermen, passen ze toe in analyses en presenteren hun oplossing in een rollenspel, korte pitch of rapportage. De taal wordt dus direct verbonden aan concreet beroepsgedrag.
Reflectie en kwaliteitsdenken (PDCA)
Na de oplossing volgt steeds een Plan-Do-Check-Act-moment. Cursisten plannen hun aanpak, voeren uit, controleren het resultaat en sturen bij. Die cyclus sluit aan op kwaliteitssystemen in alle sectoren, van zorg tot techniek en dienstverlening.
Meer dan lijstjes
Meer dan lijstjes: een geïntegreerd leer-ecosysteem
- Praat- en woordkaarten stimuleren gericht vragen stellen en discussiëren.
- Leesroutes leren cursisten vakteksten analyseren en vertalen naar acties.
- Micro-learning (scrap learning, korte quizzen, push-meldingen) borgt woordenschat tussen lessen door.
Flexibel voor elk mbo-niveau
Vaktaal+ werkt met drie lagen: Kern, Verdieping en Expert.
- Kern → basisvaktaal en eenvoudige problemen (past bij mbo-2).
- Verdieping → uitgebreidere analyse en formele rapportage (mbo-3).
- Expert → complexe casussen, coaching en kwaliteitsprojecten (mbo-4).
Een docent kan dus kiezen voor een traject van 30 uur tot meer dan 150 uur, afhankelijk van doelgroep en opleidingsniveau.
Conclusie
PBL binnen Vaktaal+ smeedt een krachtige driehoek: woordenschat → handelen → kwaliteitsreflectie. Dankzij realistische scenario’s, de zeven-stappen-cyclus en PDCA-afsluiting overstijgt de methode het traditionele “woorden stampen”. Cursisten oefenen de taal die ze morgen op de werkvloer en in vervolgstudies nodig hebben, terwijl ze tegelijk leren samenwerken, problemen oplossen en kwaliteitsbewust handelen, in elke branche.
